Pages

Friday, October 28, 2011

ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ မရွိေၾကာင္း ျမန္မာ႕႕ စြယ္စံုက်မ္းမွာ အတိအလင္း ေဖာ္ျပ

ရိုဟင္ဂ်ာဟူသည္

ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသည္မွာ ရခိုင္စကား လြင့္ဂ်ာက ျဖစ္လာေသာ စကားျဖစ္သည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ ဦးတည္ခ်က္မရွိပဲ လြင့္ေနေသာ မည္သူ႕ကိုမဆို ရခိုင္ဘာသာ စကားႏွင့္ လြင့္ဂ်ာဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။
  • ဥပမာ။ ။သစ္ပင္မ်ားက သစ္ရြက္မ်ားေၾကြလွ်င္ ေလထဲ၌ ၀ဲၿပီး ဦးတည္ရာမဲ့ လြင့္ေနတာကို ဆိုလိုသည္။
ဘာသာေဗဒႏွင့္ ဆန္းစစ္ၾကည့္လွ်င္ လြင့္ဂ်ာမွ ရိုဟင္ဂ်ာဟု ေျပာင္းလဲလာသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ (ရခိုင္-ျမန္မာ ပညာရွိႀကီး ဦးသာထြန္း)
ဘဂၤလီ

ေအဒီ ၁၄၀၄-ခု ေလးၿမိဳ႕ေခတ္၌ မင္းေစာမြန္ ဘုရင္လက္ထက္ ရခိုင့္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဗမာဘုရင္သိမ္းပိုက္သျဖင့္ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္သည္ ဘဂၤလားေဒသရွိ ေဂါလ္ေဒသသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည္။ ေဂါလ္ကေကာင္း မြန္စြာ လက္ခံခဲ့သည္။ ဘဂၤလားေဂါလ္ ဆူလတန္ဘုရင္၏ အကူအညီျဖင့္ ရခိုင္ထီးနန္းကို အရယူခဲ့ရသည္။ ေအဒီ ၁၄၃၀-တြင္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တည္၍ ေျမာက္ဦးေခတ္ကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ ရခိုင့္ တပ္မေတာ္၌ အာရပ္မွစစ္သည္ေတာ္မ်ား၊ ဥေရာပမွ ေပၚတူဂီမ်ားႏွင့္ ဂ်ပန္တို႔ပါအမႈေတာ္တမ္းခဲ့သည္ကိုေတြ႔ရွိရ သည္။ ယင္းအာရပ္မွစစ္သည္ေတာ္ မ်ိဳးဆက္အမ်ားစုမွာ သံတြဲ၊ ရမ္းၿဗဲကြၽန္းႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေနထိုင္ၾကပါသည္။ ယင္းတို႔ကိုရခိုင္တို႔က ကမန္ဟု ေခၚေ၀ၚၿပီး ရခိုင္ျပည္၌ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုအျဖစ္ အသိ အမွတ္ျပဳထားပါသည္။ ယင္းမူဆလင္ ဘာသာ၀င္ ကမန္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ရခိုင္ျပည္၌ ျပႆနာဖန္တီးျခင္း၊ ရခိုင္တို႔ႏွင့္ ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္း၊ လူမ်ိဳးေရးအဓိကရုဏ္း ဖန္တီးျခင္းမ်ိဳးကို လံုး၀ျပဳလုပ္ျခင္းမရွိဘဲ၊ ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ရခိုင္ လူမ်ိဳး အေပၚ သစၥာရွိရွိျဖင့္ ရခိုင္တို႔ႏွင့္ ေအးအတူ ပူအမွ် ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကေသာလူမ်ိဳး တမ်ိဳးျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္၌ ဤကဲ့သို႔ မူဆလင္ ဘာသာကိုးကြယ္ေသာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ကမန္လူမ်ိဳး ရွိသည္ကိုပင္သတိျပဳ မိၾကဖူးမည္ မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ မိမိကိုမိမိ ရိုဟင္ဂ်ာဟု ေႂကြးေၾကာ္ေနသူမ်ားမွာ ၁၈၂၅-ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ကို အဂၤလိပ္တို႔ သိမ္းပိုက္ၿပီးမွ ၀င္ေရာက္လာေသာ မူဆလင္ဘာသာ ကိုးကြယ္သည့္ စစ္တေကာင္းေတာင္းတန္းေန ဘဂၤါလီမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကိုတိုက္ခိုက္ျခင္း

၁၈၂၅-တြင္ ရခိုင္ျပည္၌ မူဆလင္ဦးေရ ၃၀,၀၀၀ ရွိခဲ့ရာမွ ၁၉၃၀ ျပည့္တြင္ ၂၁၇၈၀၀-ရွိခဲ့ရာ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက မူဆလင္ဦးေရ တိုးလာမႈကိစၥကို စိုးရိမ္လာေသာေၾကာင့္ အေျခအေနစံုစမ္းရန္ ၁၉၃၉ ၌ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ တစ္ခု ဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့သည္။ ေကာ္မရွင္က မူဆလင္ဦးေရ အတားအဆီးမရွိ တိုး၀င္လာမႈကို မဟန္႔တားပါက ေနာင္အခါ၌ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အစီရင္ခံခဲ့ေသာ္လည္း ဒုတိယ ကမာၻစစ္ေၾကာင့္ မည္သို႔မွ် မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေပ။ အစီရင္ခံသည့္ အတိုင္းပင္ ၁၉၄၂-တြင္ ကုလား-ရခိုင္အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ေမာင္ေတာၿမိဳ႔နယ္ရွိ ရခိုင္ရြာအားလံုး ဖ်က္ဆီးခံရသည္။ ရခိုင္တစ္ခ်ိဳ႕မွာ ျပည္တြင္းသို႔၀င္ၿပီး၊ တစ္ခ်ိဳ႕မွာ အဂၤလိပ္ပိုင္နက္ ဒိန္နာဂ်္ပူသို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။
ဘဂၤလီ တို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ လုပ္ျပီ

၁၉၄၂-ဂ်ပန္မ်ား၀င္လာေသာအခါ ရခိုင္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ေသာ ကုလားအဖြဲ႔သည္ ဘာသာေရးအသြင္ေျပာင္းကာ ဂ်ေမယာတူ အိုလမာအသင္း ဖြဲ႔စည္းၾကသည္။ အဖြဲ႔ဥကၠဌမွာ အံုေမာ္မ်ာ (ဘီေအဘီအယ္လ္) ျဖစ္သည္။ အုံေမာ္မ်ား အဖြဲ႔သည္ အေနာက္ ပါကစၥတန္မွ ေအာ္လနာမူဟာမတ္ မူဇဟတ္ခန္ႏွင့္ ေမာ္နာအီျဗာဟိန္း တို႔ကိုေခၚ၍ မူဂ်ာဟိန္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းၾကသည္။ ပါကစၥတန္နယ္သို႔ ရခိုင္ျပည္ထည့္သြင္းေရး အစီစဥ္ပင္ျဖစ္သည္။ စစ္ေရးအရ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ မယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေသာ မူဂ်ာဟိန္းတို႔သည္ အျခား တိုင္းရင္းသားမ်ား နည္းတူ အခြင့္အေရးရလို၍ မစၥတာေဂၚဖားက ရိုဟင္ဂ်ာဟူေသာ လူမ်ိဳးသစ္တခုကို ၁၉၅၀- စက္တင္ဘာလထုတ္ ဂါဒီးယန္းသတင္းစာတြင္ အသက္သြင္းခဲ့သည္။
ျမန္မာျပည္ကိုသိမ္းလိုေသာ ကုလားဆိုးမ်ား

သို႔ေသာ္ ၁၉၅၁- ဇြန္လတြင္က်င္းပခဲ့ေသာ အလယ္သံေက်ာ္ မူဆလင္ညီလာခံကမူ ရိုဟင္ဂ်ာမဟုတ္ဘဲ ဗမာ မူဆလင္ ကဲ့သုိ႔ ရခိုင္မူဆလင္လူမ်ိဳးဟု ေခၚေ၀ၚရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္တို႔က ငါတို႔ရခိုင္တြင္ မူဆလင္ ဘာသာ၀င္ မရွိဟု ေျပာလာၾကေသာအခါ ရိုဟင္ဂ်ာဘက္သို႔ ေဖာက္ထြက္ရန္ ထြက္ေပါက္ရွာလာၾကသည္။ ၁၉၆၀-ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာသတင္းစာ၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေက်ာင္းသားအသင္းထိ လႈပ္ရွားလာခဲ့ၾကသည္။၁၃၊ ၅၊ ၈၈ - ေန႔က ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္ အလြန္ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ ကုလားလႈပ္ရွားမႈ တစ္ခုျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ကုလား ၅၀၀၀၀-ခန္႔သည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ကို အရပ္ရွစ္မ်က္ႏွာမွ ၀ိုင္းၿပီး ဟစ္ေအာ္ေႂကြးေၾကာ္ မီးရိႈ႕သတ္ျဖတ္ ရန္ ခ်ီတက္လာခဲ့ၾကသည္။ လႈပ္ရွားမႈမွာ ညေနရွစ္နာရီခြဲမွ ေနာက္ တေန႔နံနက္ ၃-နာရီခြဲအထိ ၾကာခဲ့သည္။ သူတို႔ ဘာသာစကားျဖင့္ ဘုရားသခင္ အလိုက် တိုက္ပြဲ၀င္ၾက၊ မင္းတို႔ တိုင္းျပည္ ငါတို႔တိုင္းျပည္ ျဖစ္ရမည္ဟူ၍ ဟစ္ေအာ္ၾကသည္။


ျမန္မာျပည္ရွိ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား သတိျပဳဖြယ္

၁၉၄၂ မတိုင္မွီက ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း တည္ရွိခဲ့ေသာ ရခိုင္ရြာေပါင္း ၁၉၅-ရြာမွာ ၁၉၉၂ တြင္ ၄၆ ရြာသာ က်န္ရွိပါေတာ့သည္။ က်န္ရြာမ်ားအား မူဆလင္မ်ားက လူဦးေရအသာစီးရမႈျဖင့္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ၾကပါသည္။ ဤသည္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ားေပၚေပါက္လာပံု သမိုင္းအက်ဥ္းျဖစ္သည္။
ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ (ရခိုင္)၏ ေျပာျပခ်က္

ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ဘဂၤါလီမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္တြင္ စပါးရိတ္၊ လယ္ထြန္ အလုပ္လာလုပ္ၿပီး ျပန္သြားၾကသည္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ဦးႏု၏ ဖဆပလ ေခတ္တြင္ ရခိုင္ျပည္၌ အဓိက လႊမ္းမိုးေသာ ပါတီႀကီးနွစ္ခုရွိသည္။ ဖဆပလႏွင့္ ရတည (ရခိုင္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ပါတီ)တို႔ ျဖစ္သည္။ ရတည၏ ေခါင္းေဆာင္သည္ ဦးေက်ာ္မင္းျဖစ္သည္။ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည့္ ဦးႏုသည္ တိုင္းျပည္၏ အက်ိဳးထက္ သူ႔ပါတီအက်ိဳးကို ၾကည့္သည့္အေနျဖင့္ ေမယုခရိုင္ကို သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။ ေမယုခရိုင္အတြင္းသို႔ ဘဂၤါလီ မ်ားအား ၀င္ခြင့္ျပဳၿပီး မဲရရွိႏိူင္ရန္ အတြက္ မ်က္ႏွာသာေပး၍ မွတ္ပံုတင္ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ ဦးႏု မဲရရန္ အတြက္ မ်က္ႏွာသာေပးေသာအခါ ဘဂၤါလီမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးအဆင့္ထိ တိုးတက္လုပ္ေဆာင္ လာသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ၎မွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ ျပႆနာကို ျဖစ္ေပၚေစေသာ အေၾကာင္းအရင္း ျဖစ္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာ ေပၚေပါက္လာရေသာ ေနာက္ခံ အေၾကာင္းတရား

ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည္မွာ အေပၚယံ ျပႆနာသာျဖစ္သည္။ အရင္းခံအၾကာင္းက “အစၥလာမ္၀ါဒ လႊမ္းမိုးျပန္႕ပြားေရး”ဆိုေသာ ျပႆနာသာ ျဖစ္သည္။ ထိုလႈပ္ရွားမႈကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးသည္မွာ အာဖရိကတိုက္ ေျမာက္ပိုင္းမွ တိုင္းျပည္မ်ား၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ေငြေၾကး၊ လက္နက္ စသျဖင့္ လုိအပ္သည္မ်ားအား ထုနဲ႕ ထည္နဲ႕ ပံ့ပိုးၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ အေရွ ့ေတာင္အာရွကဆိုရင္ မေလးရွားႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ဒါကို အားေပးတယ္။ မြတ္စလင္ ဘာသာျပန္႔ပြားဖို ့လႊမ္းမိုးဖို႕ နယ္ေျမရရွိေစဖို႕ အင္တိုက္ အားတိုက္ ကူညီတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ ကို သံုးၿပီး ျမန္မာတိုင္းရင္းသား၊ ရခိုင္တိုင္းရင္း သား ျဖစ္ဖုိ ့အားထုတ္လာတယ္၊ တကယ္ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ လူမ်ိဳးလည္းမဟုတ္ဘူး၊ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားလည္း မဟုတ္ဘူး။
Ref:http://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%9F%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%82%E1%80%BB%E1%80%AC

4 comments:

thihatunzaw said...

ေစာက္ကုလားေတြ သမိုင္းကိုလိမ္လို႔မရဘူးဆို
တာမသိဘူး ေတာ္ေတာ္တံုးတဲ့ေကာင္ေတြ
ဒီမိုကေရစီရရင္ပဲ ကုလားက တိုင္းရင္းသား
ျဖစ္မယ္ထင္ေနလား မသိဘူး ၀က္သားစားျပ
၀က္ခ်ီးငံုျပ ၀က္ဆီလူးျပ ပင္လယ္ထဲဆင္းျပ။

thihatunzaw said...

ေစာက္ကုလားေတြ ညဏ္မရွိတာ သိန္းစိန္က မင္းတို႕ပေထြးမို႕ ေပးနိုင္မယ္ထင္လား မင္းတို႕ ေစာက္ကုလားမ
ေတြတန္းစီဖာခံေတာင္ သိန္းစိန္ကေပးလို႕မရဘူး ေတာ္ေတာ္ ရႈပ္တဲ့ကုလားစုတ္ေတြကြာ ၀က္ခ်ီးသားစား
ၾကကြာ မင္းတို႕ပဲမစားနဲ႕ ပဲက လူေတြစားတာ ဟိန္ဒူေတြ
စားပေစ မင္းတို႕က လူမဟုတ္ဘူး ဘဂ္ဂါလီေတြ။

Anonymous said...

အမ်ဳိးကိုေစာင့္ထိန္းေသာလူမ်ဳိးမ်ားကိုယ္လွ်ာကိုထိန္းႏိုင္
ႀကပါေစ။

Anonymous said...

အသင္ရန္သူ
အသင္ရန္သူသည္ ကၽြႏ္ုပ္တို႕၏ ၿငိမ္သက္ေနေသာ ကန္ေရၿပင္ကို လႈပ္ခတ္ေစခဲ့ၿပီ။
အသင္ရန္သူ
ကၽြႏု္ပ္တို႕သည္ ဗုဒၶ အဆံုးအမတြင္ ေနထိုင္ခဲ့သူၿဖစ္ပါသည္။
ခြင့္လြတ္ၿခင္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနၿခင္းသည္ ကၽြႏ္ုပ္တို႕၏ အေလ့အထၿဖစ္ပါသည္။
သို႕ေသာ္ အသင္ရန္သူသည္ ကၽြႏု္ပ္တို႕၏ ေရေၿမအိမ္ယာ သားေကာင္းသမီးေကာင္းမ်ားကို ထိပါးလာခဲ့ ေလၿပီ။
သို႕ပါ၍
ကၽြႏ္ုပ္၏ ညီေနာင္သားခ်င္းမ်ား ခြင့္လြတ္ၿခင္းဟူေသာ တရားကို လက္ကိုင္ထားေစႏိုင္ရန္ ကၽြႏု္ပ္၏ရင္ကို ေဒါသမီးတို႕ၿဖင့္ ေတာက္ေလာက္ေစပါေတာ့မည္။
ကၽြႏ္ုပ္၏ ညီေနာင္သားခ်င္းမ်ား လက္အစံုသည္ ေပးကမ္းလွဴဒါန္းၿခင္းအားၿဖင့္ ၿမင့္ၿမတ္ေစရန္ ကၽြႏု္ပ္၏ လက္အစံုအား ေသြးခ်င္းခ်င္းနီရဲေစပါေတာ့မည္။
ကၽြႏ္ုပ္၏ ညီေနာင္သားခ်င္းမ်ား ႏွလံုးအိမ္သည္ ၿမတ္ဗုဒၶ ၏တရားကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ က်င့္ႀကံေစႏိုင္ရန္ ကၽြႏု္ပ္၏ ႏွလံုးအိမ္ကို ေခ်ာ္ရည္ေခ်ာ္ခဲကဲ့သို႕ ပူေလာင္ေစပါေတာ့မည္။
ကၽြႏ္ုပ္၏ ညီေနာင္သားခ်င္းမ်ား စိတ္အစဥ္သည္ ဆည္းလည္းသံကဲ့သို႕ သာယာေစရန္ ကၽြႏု္၏စိတ္အစဥ္ အား ႀကံဳး၀ါးသံတို႕ၿဖင့္ ဆူညံေစပါေတာ့မည္။
ကၽြႏ္ုပ္၏ ညီေနာင္သားခ်င္းမ်ား သံသရာလမ္းမွ လြတ္ေၿမာက္ေစရန္အတြက္ကၽြႏ္ုပ္သည္ သံသရာတြင္ ဆက္လက္ ေနရစ္ခဲ့ပါေတာ့မည္။
ဤေလာကႀကီး မတရားဟု ဆိုၾကပါသည္။ သို႕ပါ၍ အသင္ရန္သူ ကၽြႏ္ုပ္၏လုပ္ရပ္မ်ားအား မတရားဟု ဆိုပါလွ်င္ အသင္၏လုပ္ရပ္မ်ားကိုလည္း တရားသည္ဟု မတိုင္တည္ပါႏွင့္။
အသင္ရန္သူ
ကၽြႏ္ု္ပ္ကို ခြင့္လြတ္ပါေလာ့။ ေနာင္သံသရာေတြ ၿပန္လည္ဆံုေတြ႕ခြင့္ရႏိုင္ပါက အသင္ႏွင့္ ကၽြႏု္ပ္မိတ္ေဆြ အၿဖစ္ဆံုေတြ႕ ႏိုင္ပါေစဟု ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းလိုက္ပါသည္။

မိုးႀကိဳး