VOA ႏွင့္ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းမွ ေဒါက္တာ ၀ါကာအူဒင္အား ဦးသန္းလြင္ထြန္း ကိုယ္စား ေမးျမန္းျခင္း။

ဧၿပီလ ၂၁ ရက္ေန႔က ဗီအိုေအသတင္းစာမ်က္ႏွာမွာ ေဒါက္တာ၀ါကာအူဒင္နဲ႔ ဦးသန္းလြင္ထြန္းေတြ႕ဆံုေမးျမန္းတာကို ဖတ္လိုက္ရပါတယ္..။ အဲဒီေဆြးေႏြးခန္းအတြက္ ဦးသန္းလြင္ထြန္း က မီဒီယာသမားမပီသစြာ မေမးရဲ၊ မေမးခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြကို ဦးသန္းလြင္ထြန္းကို္ယ္စား ကၽြန္ေတာ္ ေမးျမန္းပါ့မယ္..။ ဦးသန္းလြင္ထြန္း ၀ါကာအူဒင္နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးေနတဲ့ ကိစၥု၊ ေမးျမန္းေနတဲ့ ေမးခြန္းေတြဟာ.. ဘဂၤလီမဟုတ္တဲ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲက လူမ်ဳိးစုတုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အနာဂတ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲအက်ဳီဆက္ ဘယ္ေလာက္ျဖစ္လာႏိုင္သလဲဆိုတာ သေဘာေပါက္သင့္ပါတယ္.။


ဦးသန္းလြင္ထြန္း ပထမဆံုး ေမးသင့္တာက…။  ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ .. နာမည္နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာတုိင္းရင္းသားေတြ စတင္ေပၚေပါက္လာပံုကို ေျပာၾကားေစလိုပါတယ္လို႔ ေမးျမန္းသင့္ပါတယ္..။


ေဒါက္တာ ၀ါကာ အူဒင္ရဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေျဖဆိုခ်က္မွာ ရိုင္ဂ်ာလူမ်ဳိးေတြဟာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားအစစ္ ျဖစ္တာနဲ႔ ဆိုတဲ့စကားလံုးကို သံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုိင္းရင္းသားအစစ္ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္မာမာ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုတာကို   ျပန္လည္ေမးျမန္းသင့္ပါတယ္..။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္က RFA နဲ႔ ေမးျမန္းသြားတဲ့ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေဒါက္တာအူဒင္က အာရပ္ေတြသေဘၤာပ်က္ၿပီး ေရာက္လာခဲ့တယ္လို႔ ျပန္ေျဖခဲ့ပါတယ္..။ ေမးရင္လည္း ဒီအတုိင္းပဲေျဖမွာပါပဲ…။ ဒါေပမယ့္ ျပည္တြင္းက ရိုဟင္ဂ်ာ(ဘဂၤလီ)ေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းသံုးေထာင္ေလာက္ကတည္းက ရိုဟင္ဂ်ာေတြရွိတယ္လို႔ယူဆပါတယ္..။


အဲဒီေတာ့ ဦးသန္းလြင္ထြန္းထပ္ၿပီးေမးသင့္တာက…..။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ အတူတကြရွိလာတယ္ဆိုတဲ့ အဲဒီ တုိင္းရင္းသားလို႔ အမည္ခံသူေတြက .. ဘာေၾကာင့္ .. ရခုိင္စာ/ရခုိင္စကား ..လံုး၀မတတ္ပဲ.. ရခိုင္လို မေျပာခဲ့ၾကတာပါသလဲ..။ ယေန႔အထိ ရခုိင္နဲ႔ ရုပ္ရည္ လံုး၀ မတူခဲ့ၾကတာပါသလဲ..။ ေနာက္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ ပြထ ေနတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြၾကားထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာတုိင္းရင္းသား ဆိုတတဲ့ နာမည္(အမည္/မွတ္တမ္း) တစ္ခုတစ္ေလဘာ့ေၾကာင့္ မပါၾကပါသလဲ..။ အဲဒီေမးခြန္းေတြပါ..။

  ေနာက္တစ္ခ်က္က ဘဂၤလီ (ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူ)ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ လက္ထပ္လို႔မရဘူး လုိ႔ေျပာသြားပါတယ္..။ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရး မရဘူး လုိ႔ ေျပာသြားပါတယ္..။

အဲဒါဆိုရင္ ဘူးသီးေတာင္/ေမာင္ေတာမွာ အဂၤလိပ္ေတြ စစ္တပ္းေကာက္တဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရက နဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရးေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ ခန္႔မွွန္းေျခ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ငါးဆယ္ေလာက္က ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာမွာ ဘဂၤလီ(ရိုခိုင္မြတ္စလင္ဟု လိမ္ညာသံုးႏႈန္းထားသူ) ေသာင္းဂဏန္းပဲရွိတဲ့အခ်ိန္ကေန အခု ဘူူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာမွာ ဘဂၤလီ (မြတ္စလင္) ဦးေရ သန္းနဲ႔ ခ်ီသြားတာေတြက ဘယ္ကေျပာင္းေရႊ႕လာတာလဲ/ဘယ္ဥက ေပါက္တာေတြလဲဆိုတာ ျပန္လည္ေမးျမန္းသင့္ပါတယ္..။



ေနာက္တစ္ခ်က္က မတူညီတဲ့ အစုအဖြဲ႕ႏွစ္ခု အတူေနဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလား လို႔ ေမးတဲ့အခါမွာ ေဒါက္တာ အူဒင္က We Are All Human လို႔ ေျပာခဲ့ၿပီး ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္..။ ထုိင္းနဲ႔ မေလးရွားကို နမူနာျပခဲ့ပါတယ္.။

မေလးက အစၥလာမ္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘာသာေရးနဲ႔ေရာေထြးေနထုိင္လုိ႔ရေပမယ့္.. .အခု ထိုင္းႏို္င္ငံေတာင္ပိုင္းကျပႆနာေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အရင္ကတည္းက VOA ႏိုင္ငံတကာသတင္းေတြမွာလည္း ၾကာခဲ့ဖူးပါတယ္..။ အစၥလာမ္အစြန္းေရာက္ကိစၥေတြ နားေထာင္ခဲ့ဖူးပါတယ္..။ ထုိင္းလို လြတ္လပ္တဲ့မူ၀ါဒေတြက်င့္သံုးတဲ့ႏုိင္ငံေတြမွာေတာင္ ေတာင္ပိုင္းက အစၥလာမ္ေတြခြဲထြက္ဖို႔ႀကိဳးစားလို႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္ေပၚလုိ႔ ထုိင္းစစ္တပ္က ႏွိမ္နင္းတာေတြ၊ ေနာက္ပိုင္း ထိုင္းဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြထဲ၀င္ၿပီး သံဃာေတာ္ေတြကို သတ္တဲ့အတြက္ ထုိင္းအထူးတပ္ဖြဲ႕ေတြက ေခါင္းတုံုးတံုး သကၤန္းစည္းၿပီး လက္နက္အျပည့္အစံုနဲ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ကာကြယ္ခဲ့တာေတြက ထိုင္းတပ္မေတာ္က ကိုယ့္ဘာသာနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြကို္ ကာကြယ္ခဲ့တဲ့ ကမၻာေက်ာ္ အထင္ကရျဖစ္ရပ္ေတြပါ။ အခုထက္ထိလည္း အဲဒီျပႆနာကို ထုိင္းက မၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ေသးပါဘူး..။ အဲဒါေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ(ဘဂၤလီ) ေလွေတြ ထိုင္းကို လာေရာက္ခိုလႈံခြင့္ေတာင္းရင္ ထုိင္းက အေျခခ်မခံပဲ ေလွပၚတင္ ျပန္ေမွ်ာပစ္တာ သက္ေသပါပဲ..။ ထုိင္းေတာင္ပိုင္းမွာ ဒုကၡေပးေနတဲ့ အစၥလာမ္အစြန္းေရာက္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြခိုင္မာေနတဲ့အတြက္ ဒီလိုလုပ္ပစ္တာပါ..။ အဲဒါေတြကို ဦးသန္းလြင္ထြန္းတုိ႔ သိရဲ႕သားနဲ႔ ဘာ့ေၾကာင့္ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေထာက္ျပၿပီး မေမးခဲ့တာပါလဲ ခင္ဗ်ား..။



ဘာသာတရားက ေနာက္တေယာက္က ဘာသာတခုက ေနာက္တခုကို ဘယ္ေတာ့မွ harm မျပဳပါဘူး။ ဘာသာတရားဆိုတာ spiritual - ဒါကို စိုးရိမ္စရာ မလုိပါဘူး။ ယဥ္ေက်းမႈ - က်ေနာ္တို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ယဥ္ေက်းမႈ က ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ ရွိေပမယ့္ အဲဒီ ယဥ္ေက်းမႈက ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈ၊ ရခိုင္ယဥ္ေက်းမႈကို ဘယ္လို ထိခိုက္ပါ့မလဲ။ ထိခိုက္လို႔ မရပါဘူး။

ဆိုတဲ့ ၀ါကာအူဒင္ရဲ႔စကားကို ျပန္လည္ေထာက္ျပလို႔ရတဲ့ အခ်က္ေတြ၊ ေမးခြန္းေတြ၊ ဥပမာေတြျဖစ္ပါတယ္..။



ေနာက္တစ္ခ်က္က ေဒါက္တာ၀ါကာအူဒင္ေျပာခဲ့ပါတယ္..။

ရိုဟင္ဂ်ာေတြက ဘဂၤလားနဲ႔ မတူဘူးလို႔ေျပာခဲ့ပါတယ္..။ ကၽြန္ေတာ္တို႔သိသေလာက္ ကိုးကြယ္မႈ/၀တ္စားဆင္ရင္ပံု/ထံုးတမ္းစဥ္လာ/ဘာသာစကား .. သိပ္မကြာပါဘူး..။

ဘဂၤလားနဲ႔မတူဘူးဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ရခိုင္နဲ႔ကေကာ ဘာ့ေၾကာင့္ လံုး၀ မတူတာလဲခင္ဗ်ား..။ ဘာသာေရး/သမုိင္းေၾကာင္း/ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာ/ဘာသာစကား.. ဘာမွ မဆိုင္ပါဘူး..။ အဲဒီလို ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲမွာအတူေနၿပီး ရခုိင္နဲ႔ လံုး၀မတူတာကိုေကာ ဘာ့ေၾကာင့္ မေမးျမန္းတာလဲခင္ဗ်ား..။ အဲဒီလို ကိုယ့္ႏုိင္ငံက ရခုိင္တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ေမးခြန္းေတြကိုေမးဖို႔ .. ဦးသန္းလြင္ထြန္း ပ်က္ကြက္ခဲ့ပါတယ္..။ ကိုယ့္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား (အထူးသျဖင့္) ရခုိင္ေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာကို မေထာက္ပဲ ခ်န္လွပ္ထားခဲတဲ့ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္..။



၁၉၅၀ စက္တင္ဘာလထုတ္ ဂါးဒီးယန္းသတင္းစာမွာ ဘဂၤါလီႏြယ္ဖြားေတြအတြက္ ကမၻာသိေအာင္ ေမြးစားေပးခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့စကားလံုးအသံုးျပဳၿပီး အဲဒီမ်ဳိးႏြယ္ေတြအတြက္ ေနရာတစ္ေနရာ.. တုိင္းရင္းသားအျဖစ္သတ္မွတ္ဖို႔ေတာင္းဆိုတာကို ေဒါက္တာ၀ါကာအူဒင္က အေမရိကန္အစိုးရ ဆီမွာ human rights violations လုပ္ခံရတယ္လိုပ ေခါင္းစဥ္တပ္ႀကိဳးစားေနတာကို Voa ကလည္း အင္တာဗ်ဴးေပးခဲ့တာ.. ေတာ္ေတာ္ အံ့ၾသမိပါတယ္..။  ဦးသန္းလြင္ထြန္းေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ ျမန္မာစကားေျပာတတ္တဲ့ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားတစ္ေယာက္ဆိုရင္ ကိုယ္ေမးခဲ့တာေတြကို ျပန္သံုးသပ္ၿပီး.. ေတာ္ေတာ္ ရွက္မိမွာ အမွန္ပါပဲ..။ ..ဒီေမးခြန္းေတြဟာ ငါ့ႏိုင္ငံနဲ႔ ငါတို႔တုိင္းရင္းသားေတြအတြက္. အက်ဳိးရွိမရွိ သံုးသပ္မိမွာပါပဲ..။



ေနာက္ဆံုး ေဒါက္တာ၀ါကာအူဒင္ကို မွာၾကားလိုတာက ရိုဟင္ဂ်ာ(ဘဂၤလီ) အေနနဲ႔ အဲဒီလို human rights violations လုပ္ခံရတယ္လို႔ယူဆတယ္ဆိုရင္ ..ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္ကလည္း ဘူးသီးေတာင္ေမာင္ေတာ၊ စစ္ေတြနဲ႔ ရခုိင္ေဒသ အမ်ားစုက တစတစ ေလ်ာ့ပါးလာတဲ့ ရခိုင္မ်ဳိးႏြယ္စုေတြအတြက္ လူမႈေရး/စီးပြားေရး႔ တစတစ၀ါးမ်ဳိလာတဲ့ သမိုင္းမရွိတဲ့ဘဂၤလီေတြေၾကာင့္ human rights violations  အလုပ္ခံေနရပါတယ္ဆိုၿပီး ရခိုင္သမုိင္းပညာရွင္မ်ား၊ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ားရဲ႕ ဆႏၵေထာက္ခံပြဲမ်ား..။ ရိုဟင္ဂ်ာ (ဘဂၤလီ) ဆိုသူေတြပတ္သက္ခဲ့တဲ့ သက္ဆိုင္ရာအေထာက္အထားမ်ားနဲ႔ ထုိင္းႏိုင္ငံနဲ႔ အျခားေဒသေတြက အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္ဥပမာမ်ား၊ လူဦးေရေပါက္ပြားမႈစာရင္းမ်ား ကို စုစည္းၿပီး ဟီလာရီနဲ႔ အေမရိကန္အစိုးရထံကို တင္ျပဖို႔ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္ဆိုတာကိုလည္း သိေစအပ္ပါတယ္..။



မည္သူမဆို  Share ႏိုင္ပါသည္..။

ရန္ေအာင္.